24 juni 2019
“Nachtvlinders zijn misschien minder kleurrijk, maar de patronen maken dat meer dan goed”
Elk seizoen kent zijn eigen hoogtepunten, die een oplettende reiziger kan aantreffen in de omgeving. Omdat Flevoland een buitengewoon groene regio is, zijn er prachtige highlights waar te nemen als de omstandigheden mee zitten. Wat kun je verwachten van de zomer? Wij mochten Rinus Hofs van IVN Almere, een lidorganisatie van de Natuur en Milieufederatie Flevoland, hierover een aantal vragen stellen.
“Waar de vroege lente bekend staat om het bloeien van bloembollen en bloesems,” legt Rinus uit, “zie je in de voorzomer streepzaad en knoopkruid opkomen. En dan beginnen wij al echt aan de zomer te denken. Dus dan gaan we naar beestjes kijken, met name insecten en vlinders. In dat kader wil ik graag aanstippen dat wij als IVN nachtvlinderexcursies doen. Want ’s nachts is het magisch in het bos.”
Klinkt goed. Wat maakt een nachtvlinderexcusie dan zo bijzonder?
“Om te beginnen is de magie van alles op gehoor doen is betoverend,” flapt Rinus er in een spreekwoordelijke heartbeat uit. “Maar minstens zo belangrijk is dat nachtvlinders vaak prachtig zijn. Kijk, dagvlinders ziet iedereen dus die zijn wel bekend, maar ’s nachts kom je ze niet zo een-twee-drie tegen. Nou ja, op je voorruit als je ’s nachts door de polder rijdt. Maar ja, dan zie je natuurlijk ook niet hoe bijzonder die diertjes zijn.”
Hoog tijd dus om de nachtvlinder in het zonnetje te zetten? Nou ja, spreekwoordelijk dan?
“Precies, dus nemen wij de mensen vanaf 23:00u mee het bos in,” aldus de expert. “Want voor die tijd is het gewoon niet donker genoeg. Als het een mooie, zwoele zomeravond is nemen wij de bezoekers mee naar de plekken waarvan wij weten dat de nachtvlinders er leven. We lokken de nachtvlinders met licht, al is het nog steeds onverklaarbaar waarom ze daarop afkomen. Ze hebben er eigenlijk niets aan en raken door het licht totaal de weg kwijt. De slimmerds die juist niet op licht afkomen, lokken we stroop en beetje bier. De meest prachtige exemplaren komen daar dan op af. Het is écht een bijzondere excursie.”
Welke prachtige exemplaren zijn op eerdere edities tevoorschijn gekomen?
“Persoonlijk vind ik de Grote Beer een prachtige nachtvlinder,” zegt Rinus meteen. “Daar sta je echt van te kijken, hoe mooi dat patroon is. Nachtvlinders zijn misschien minder kleurrijk, maar dat maken hun patronen meer dan goed. Ook de elfjes zijn mooi gekleurd. Ook de groene eikenbladroller, de satijnvlinders en de brandvlerkvlinder zijn heel fraai in het donker.”
De vlinder rood weeskind is gek op smeer. De vlinder is daadwerkelijk vernoemd naar weeskinderen, die vroeger gekleed gingen in rode rokjes of broekjes met een zwarte bant. Die kleuren deelt deze vlinde en dankt daar de Nederlandse naam aan.
“Hoewel de levenscyclus van vlinders uiteenloopt, worden geen van allen echt oud,” licht Rinus het stugge leven van onze fladderende vrienden toe. “Sommige soorten overwinteren en kunnen ouder dan een jaar worden, maar de meeste vlinders leven niet veel langer dan een seizoen. Seizoensvlinders kunnen dan wel weer twee tot drie generaties in één jaar voortbrengen. Overwinteren doen vlinders dan weer verschillend, de een als eitje, een ander als rups. Weer een ander overleeft de kou in een pop en zelfs zijn er vlinders die de winter doorkomen. Sommige vlinders overwinteren dan wel op warme plekken, zoals nokken van daken.”
Voor de meeste vlinders geldt dat ze volwassen zijn aan het begin van de zomer. Eerder zijn er eitjes gelegd. Vlinders vinden elkaar op basis van geuren, de welbekende feromonen. De eitjes worden gelegd op een plek waar meteen voedsel is als de rupsjes uitkomen. Die gaan dan eten waardoor ze groeien en uiteindelijk verpoppen ze dan en komen daaruit als vlinder. Overwinteren kan als rups, eitje of als pop. Soms heb je ook ineens een vlinder in je huis, zo kunnen ze ook overwinteren.
Maar toch even een belangrijke vraag nog: wat als het weer tegenvalt? “Op zo’n excursie, bedoel je?” vraagt Rinus. “Dan blijft het bijzonder om ’s nachts in het bos te zijn. Nogmaals: de magie van alles op gehoor doen is betoverend. Maar voor de liefhebber nemen we ook bat-detector mee. Want de vleermuizen leven ook ‘s nachts. In het bos zijn altijd dieren te horen en te vinden. Maar daar komen we een andere keer op terug, okay?”
Deel deze pagina
